İşçilere yönelik baskı ve kötü çalışma koşullarıyla gündemde olan online ticaret tekeli Amazon’un Almanya’dan Bangladeş’e 20 ülkedeki işçileri “Kara Cuma/Black Friday” adı verilen indirimli alışveriş gününde iş bırakma ve protesto eylemleri gerçekleştirdi.
Bazı ülkelerde sendikalar ve farklı sosyal örgütler de işçilere destek için Amazon binaları önünde eylemler yaptı. Sosyal medyada da “Amazon ödesin/Make Amazon Pay” sloganıyla dayanışma mesajları paylaşıldı.
Avrupa’nın dört bir yanındaki iklim aktivistleri de işçilerle dayanışma için Amazon’un bazı sipariş merkezlerine giriş çıkışı engelledi. Amazon gibi şirketlerin teşvik ettiği Kara Cuma gibi yoğun alışveriş günleri nedeniyle atmosfere normalden 385 bin ton fazla karbondioksit gazının salındığı belirtiliyor.
Pandemi döneminde kârını katlayan Amazon’un sahibi Jeff Bezos ise dünyanın en zengin insanı unvanını taşıyor. Amazon şirketi, işçileri daha çok çalıştırmak için dijital bileklik takmak gibi çeşitli baskı yöntemlerine başvururken işyerlerinde sendikalaşmayı engelliyor.
Çeşitli ülkelerde iş bırakan işçilerin öne çıkan talepleri ise daha iyi ücret, sendikalaşma hakkı ve Amazon şirketinin vergilerini ödemesi.
Farklı işkollarından işçiler de Amazon işçileriyle dayanışma eylemleri yaptı. Bangladeşli hazır giyim işçileri, Dakka ve Çitagong şehirlerinde Amazon için üretim yapan iki fabrika önünde protesto gerçekleştirdi. İtalya’da da işçiler S.I. Cobas sendikasının çağrısıyla Amazon depoları önünde toplanarak depo giriş-çıkışını bloke ettiler.
Hollanda’da ise sendikalar Jeff Bezos’u 500 milyar avroya tekne yaptırdığı tersanede protesto etti.
Almanya’da bulunan Amazon dağıtım merkezlerinde Birleşik Hizmet Sendikası (Ver.di) çağrısıyla eylemler düzenlendi. Amazon’un Frankfurt, Leipzig, Koblenz, Rheinberg ve Graben (Auguburg) kentlerinde bulunan dağıtım merkezlerinin önünde düzenlenen eylemlerde çalışanların durumuna dikkat çekildi.
Amazon’daki sömürüye dikkat çekmek üzere düzenlenen eylemlerde nedeniyle bir açıklama yapan Ver.di sendikası, tekelin 26 Kasım ve 29 Kasım’da yapılacak ucuzluk nedeniyle toplam 4,9 milyar avroluk ciro hedeflediğini belirterek, bunun geçen yılki cirodan yüzde 27 daha fazla olduğuna işaret etti.
Fiyatların çalışanların sırtından düşürüldüğüne de işaret eden sendika Amazon’un birçok yerde sendikayı tanımadığı da ifade edilerek, çalışanlara daha fazla ödeme yapılması talep edildi.
Türkiye’de de çeşitli sendikalar Amazon işçileriyle dayanışma gösterdi. Tüm Taşıma İşçileri Sendikası (TÜMTİS) sendikası üyesi bir grup kargo işçisi DHL şirketi önünde “Amazon işçileri köle değildir” pankartı açtı. Yine DİSK’in Kadıköy’deki “Geçinemiyoruz” eyleminde de işçiler Amazon işçileriyle dayanışma mesajları verdiler.
İngiltere’de İmalat ve Hizmet Sektörü İşçileri Sendikası (GMB), Sendikalar Birliği (Trades Union Congress), Uluslararası Taşımacılık İşçileri Federasyonu (International Transport Workers’ Federation) ve Yokoluş İsyanı (Extinction Rebellion) gibi işçi sendikaları ve aktivist örgütler Amazon Ödesin kampanyasına katıldı.
Protestolara destek veren Yokoluş İsyanı’ndan aktivistler şirketin Birleşik Krallık’taki tedarik zincirinin yüzde 50’sini oluşturan Doncaster, Darlington, Newcastle, Manchester, Peterborough, Derby, Coventry, Rugeley, Dartford, Bristol, Tilbury, Milton Keynes ve Dunfermline’deki depoların girişlerini kapattı.
İklim krizine karşı mücadele eden örgüt yaptığı basın açıklamasında “Eylem, dünyanın en büyük şirketlerinden birinin sömürücü ve çevreye zarar veren iş uygulamalarıyla yüzleşmek için Kara Cuma günü gerçekleşiyor” ifadesini kullandı.
GMB’den Sendika Temsilcisi Mick Rix yaptığı açıklamada pandemi döneminde kâr oranlarını katlayan Amazon’un çalışma koşulları konusunda daha iyisini yapması gerektiğini belirtti ve “Amazon’un (Emekçilerin örgütlü olduğu) GMB ile masaya oturmasının vakti geldi” dedi.
